میخک: انواع، کاربردها و خواص
ما در این مطلب درباره‌ی میخک در فرهنگ‌های مختلف، کاربردهای میخک و خواص آن با شما سخن می گوییم. دلیل این که در وبسایت تیرتاج همچین مقاله ای وجود دارد، مجموعه ای از محصولاتمان است که در ساخت آن ها از این گیاه شرقی استفاده می شود. پس این مقاله را برای مخاطبین مان در نشریه تیرتاج گردهم آورده ایم تا از طریق آن مطالب مفیدی را که متوجه می شویم با شما هم در میان بگذاریم. ترتیب مطالب به صورت زیر است:
- معرفی میخک و هر دو نوع آن
- میخک در فرهنگ ما و دیگر کشورها
- کاربردهای میخک
- خواص میخک
قبل از هرچیز لازم است که بدانید که میخک نام دو نوع گیاه مختلف است:
- گل میخک
- این گیاه بومی منطقه خاور نزدیک است و به زبان لاتین آن را دیانتوس می‌خوانند. این گل نشانه عشق، افتخار، برتری و جذابیت است.
- میخک صدپر که به انگلیسی Clove نامیده می‌شود.
توضیحاتی که در این مطلب آورده شده مربوط به میخک صدپر است که با گل میخک فرق دارد. درخت گیاه میخک برگ‌های پهنی دارد و فارغ از گذر فصل‌ها همیشه سبز است. ارتفاع این درختان تا ۲۰ متر هم می‌رسد. اما معمولا حدود ۱۰ متر ارتفاع دارند. جوانه‌های گل در ابتدا کم رنگ هستند و به تدریج تبدیل به سبز و پس از آن به رنگ قرمز درمی‌آیند، در این زمان میوه‌های درخت را برداشت می‌کنند. بیشترین تولید میخک مربوط به کشورهای هند، اندونزی، ماداگاسکار، زنگبار، پاکستان، ویتنام و سری لانکا است.
جایگاه میخک در فرهنگ‌های ملل
میخک در هند و زندگی مردم آن جایگاه ویژه‌ای دارد. از آن در طب سنتی استفاده‌های زیادی می‌کرده‌اند. هندی‌ها میخک را برای تهیه انواعی از ادویه، برای طعم دادن به چای و حتی به عنوان دمنوش به کار می‌برند.
در ایران هم که از گذشته طبیبان ماهری داشته، میخک را برای درمان و یا تقویت بدن و اعصاب استفاده می‌کرده‌اند. علاوه بر استفاده‌هایی از میخک که بین فرهنگ‌های مختلف رایج بوده، در مناطق غرب و جنوب غرب ایران از این گیاه برای ساخت زیورآلات سنتی نیز استفاده می‌شود.
این زیورآلات در زندگی ساکنین رشته‌کوه زاگرس حضور پررنگی دارد. با آن‌ها گردنبند، سینه‌ریز و دستبندهای خوش بو و آرامش بخش می‌سازند و به خود آویزان می‌کنند. اگر دوست دارید درباره‌ی زیورآلات سنتی ایران بیشتر بدانید در خبرنامه وبلاگ تیرتاج عضو شوید.
در گذشته‌های دور از میخک در مراسم تاجگذاری پادشاهان یونان استفاده می‌شده‌است و در کشورهای اروپایی و در ایام کریسمس رسم است که آویزهایی از میخک و پرتقال بسازند و آن‌ها را دور تا دور خانه آویزان کنند. این آویزها علاوه بر عطر و رایحه‌ی خوب که فضای خانه و اطرافش را پر می‌کند، می‌تواند نوعی دکور هم به حساب بیایند.
در مراسمی از دین یهود (Havdala) نیز از میخک برای بخور دادن استفاده می‌کنند.
کاربردهای میخک صدپر
گیاه میخک کاربردهای بسیاری دارد که ما در این‌جا آن‌ها را به دو دسته‌ی خوراکی و غیرخوراکی تقسیم کرده‌ایم تا درک بهتری از آن به‌دست آورید.
- خوراکی
- به عنوان ادویه معطر: در ادویه‌های هندی و همین‌طور در غذاهای مکزیکی به همراه زیره و دارچین استفاده می‌شود.
- به عنوان عطر چایی
- غیرخوراکی
- در صنایع لوازم آرایشی بهداشتی و عطرسازی از اسانس میخک برای ساخت عطرها، صابون‌ها، درمان اکنه و جوش، کاهش حساسیت‌های پوستی و همچنین درمان سوختگی‌های شدید استفاده می‌کنند.
- در لوازم پزشکی و دندان‌پزشکی به عنوان ماده طعم دهنده، ضدعفونی‌کننده و آرام کننده درد به کار می‌برند.
- در اندوزی برای ساخت نوعی سیگار هم استفاده می‌شود.
خواص میخک
مطالب این بخش از منابع مختلف بدست آمده‌اند و ممکن است که اعتبار علمی کافی نداشته باشند. پس لازم است که درخصوص خواص و تجویزهای آن نهایت دقت را به عمل آورید و قبل از مصرف خودسرانه با متخصصین مشورت کنید.
- ضد باکتری و ضد قارچ
- اوژنول ماده اصلی میخک، خاصیت آرام کننده و ضد عفونی کننده دارد. به همین دلیل از آن در دندان‌پزشکی برای آرام کردن درد دندان استفاده می‌شود.
- می توان از آن به عنوان کمپرس برای شستشوی زخم ها استفاده کرد.
- در درمان بعضی از بیماری های پوستی موثر است.
- دستگاه گوارش و متابولیسم هضم غذا
- گیاه میخک اشتهاآور است.
- نوشیدن چای میخک بعد از غذا، گاز و درد معده را از بین می‌برد.
- از نوع صورتی ان برای دفع ادرار و درمان عفونت‌های ادراری و سوزش استفاده می‌کنند.
- کسانی که قطره قطره ادرار می‌کنند برای درمان آن باید چای میخکبخورند.
- دستگاه تنفسی
- برای رفع تنگی نفس و
- درمان سرفه و درمان سکسکه مفید است.
- قلب و عروق
- میخک به گردش بهتر خون کمک می‌کند و برای تقویت قلب مفید است.
- مانع از لخته شدن خونشده و در نتیجه می‌تواند از سکته جلوگیری کند.
- کاهش درد دندان
- یک قطره از اسانس میخک و یا روغن آن را روی دندان بمالید و یا در گوش بچکانید.
- کاهش استرس و آرام کردن تنش‌های روانی
- ضعف اعصاب را درمان می‌کند و
- برای کنترل بیماری وسواس مفید است.
- مسکن
- این گیاه برای رفع سردرد مفید است.
- برای درمان کمردرد
- چای میخک و یا دو قطره اسانس میخک را با آب گرم و یا چایی مخلوط کنید و بنوشید.
- فلاونوئیدهای موجود در روغن میخک، دارای خاصیت ضد التهابی است.استفاده از آن، گرفتگی عضله را از بین می‌برد.
- برای برطرف کردن دردهای رماتیسمی ۳ تا ۴ قطره روغن میخک را با ۵ گرم روغن بادام مخلوط کرده و روی قسمت‌های دردناک بمالید.
- خواص بیشتر
- حالت تهوع و استفراغ را برطرف می کند.
- بدین منظور می توان ۲ قطره از اسانس میخک را در یک لیوان ریخت و نوشید و یا از یک فنجان دم کرده میخک استفاده کرد.
- برای آسان کردن زایمان خانم های حامله باید در ماههای آخر بارداری هر روز چای میخک استفاده کنند و حتی در اتاق های زایمان نوشیدن چای میخک، زایمان را تسهیل می کند.
- برای ترمیم قرنیه چشم و برطرف کردن لکه در چشم، می‌توان چند قطره از محلول آبی میخک در چشم چکاند.
- میخک تقویت کننده مغز است و کسانی که حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخک استفاده کنند.
- میخک در طب سنتی بسیار گرم است و استفاده‌ی زیاد آن برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتی کلیه و روده‌ها شود.
- از آن‌جا که این گیاه بسیار گرم کننده‌است برای افرادی که ناتوانی جنسی داشته‌اند و همین‌طور جلوگیری از انزال زودرس استفاده می‌شده است.
- حالت تهوع و استفراغ را برطرف می کند.
یک نظر
[…] خشک شدهی میخک که جزء وسایل ساخت زیورآلات دست ساز است، قهوهای […]